کمک به کودکان سندرم داون جهت دستیابی به گفتار قابل فهم

منظور از قابلیت فهم گفتار این است که دیگران، چقدر از گفتار کودک شما را متوجه می شوند و البته در این ارزیابی نظر غریبه ها مهمتر از افرد آشناست.

برای افزایش قابلیت فهم گفتار به هیچ وجه نباید تا زمانی که بچه به حرف بیفتد دست نگه داریم بلکه در اولین فرصت باید درمان را شروع کرد. در این مرحله گفتاردرمانگر از سویی بر درمان عملکردهای مربوط به تغذیه مثل بلع و از طرف دیگر بر مهارت های پیش کلامی که منجر به گفتار بهتر می شود، متمرکز خواهد شد. همچنین تمرین های زودهنگام مربوط به حرکات و بهبود عملکرد عضلات مربوط به گفتار را باید درنظر گرفت.

چه چیزهایی بر قابلیت فهم گفتار تاثیر می گذارند؟

·         ویژگی های آناتومیک کودک چگونه است؟ (وضعیت لبها، زبان، کام، گوش، لوزه ها، فک بالا و پایین)

·         ویژگی های جسمی کودک چگونه است؟ (حالت قرار گرفتن لب و زبان، حرکت و قدرت و سرعت لب و زبان، کنترل تنفس)

·         از نظر عملکردهای عصبی در چه مرحله ای قرار دارد؟ (حرکات دهان چگونه است؟ برنامه ریزی حرکتی مغز چطور انجام می شود؟ الگوی بلع و غذا خوردنش چطور است؟)

·         علائمی که شنونده از گفتار او درک می کند چگونه است؟ (خطاهای تلفظی، سرعت گفتار، روانی گفتار، آهنگ گفتار)

·         عوامل غیر کلامی را چطور به کار می برد؟ (تماس چشمی، حالات چهره و بدن و...)

نکته مهم این است که کودکان سندرم داون هیچ اختلال گفتاری خاصی که در کودکان دیگر دیده نشود ندارند.

ممکن است بسیاری از کودکان داون دچار آپراکسی گفتار باشند. در این حالت شما میبینید که کودک به صورت ناخودآگاه کلمه ای را به خوبی می گوید ولی وقتی از او بخواهید که آن را بگوید، از بیان آن ناتوان است.

علایم مهم آپراکسی

·         از دوره نوزادی صداسازی های کودک کم است.

·         مشکلاتی در غذا خوردن دارند. (مثلا غذا مدام در حلقش می پرد، یا غذاهای جامد نمی تواند بجود و...)

·         دیر به حرف می افتند.

·         برای اینکه منظورشان را به شما برسانند از ایما و اشاره به خوبی استفاده می کنند.

·         وقتی شروع به حرف زدن می کنند، در اولین کلمات معمولا صدای اول را نمی گویند مثل ایب به جای سیب یا آپو به جای هاپو.

·         از صداهای محدودی در حرف زدن استفاده می کنند و عموما به جای هم خوانها (مثل ب، ن، ت، ل، م و...) از واکه ها مثل آ، اَ و...) استفاده می کنند.

·         گاهی کلمه ای را به خوبی بیان می کنند و گاهی اشتباه تلفظ می کنند و گاهی حتی از گفتن همان کلمه عاجزند.

کارهایی که پدر و مادرها برای بهبود آپراکسی می توانند انجام دهند:

·         در اولین فرصت به یک آسیب شناس گفتار و زبان مراجعه کنید.

·         در بازی با کودک از ریتم، ملودی و آواز خواندن استفاده کنید.

·         کودک را به انجام بازیهایی که صداسازی دارند تشویق کنید (مثل کیو کیو کردن با تفنگ، بیبو بیبو کردن با ماشین و...)

·         کودک را تشویق کنید که آنچه می شنود تقلید کند. (دقت کنید از کودک به هیچ وجه نباید خواست که "بگو بابا... بگو بیا... بگو... بگو... بگو..." استفاده از واژه "بگو" نه تنها به بهتر شدن گفتار کودک هیییییییییییییچ کمکی نمی کند بلکه او را لجباز هم می کند و مدام ناتوانیهایش را در نظرش بزرگ می کند که منجر به اختلالات رفتاری خواهد شد.)

·         تکرار ترکیباتی مثل لالالالا... پاپاپاپا... دادادادا... قاقاقاقا... به سرعت پیشرفت آواسازی ها در مراحل ابتدایی بسیار کمک کننده است.

·         خواندن شعر و تکرار بعضی قسمتها